Muzeum Zamek Górków w Szamotułach
Adres: Wroniecka 30, 64 – 500 Szamotuły
Koncert: 12 września 2014r. godz. 19:00
Zobacz program koncertu
Zamek późnogotycki, przebudowany gruntownie w roku 1869. Budynek piętrowy, składający się z dwóch skrzydeł złożonych ze sobą pod kątem prostym w kształcie litery L. Budynek pokryty jest dachem dwuspadowym. Pochodzi z XV wieku, był przebudowany w 1518 roku dla Łukasza Górki, a odnowiony w 1549 przez Andrzeja Górkę. Zamek znajduje się na sztucznym wzniesieniu, otoczony jest fosą. W XVIII wieku zbudowano parterową oficynę.
Od 1957 roku w budynku mieści się muzeum, które początkowo otrzymało nazwę Muzeum Ziemi Szamotulskiej i pod tą nazwą działało do 1989 roku. Pierwotnie muzeum mieściło się w późnogotyckiej baszcie i miało charakter placówki regionalnej. Około 1976 roku rozpoczął się remont zamku, który zakończył się w 1989 roku. Dzięki remontowi przeprowadzonemu przez Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków powstało założenie składające się z trzech oficyn, głównego budynku muzeum, czyli zamku i baszty.
Zmieniono również nazwę instytucji, która od 1990 roku brzmi Muzeum – Zamek Górków w Szamotułach. Nazwa nawiązuje do zamieszkującego Szamotuły, Poznań, Koźmin i Sieraków szesnastowiecznego, magnackiego rodu Górków, z którego wywodzą się wielkopolscy wojewodowie, kościelni hierarchowie i urzędnicy królewscy. W 1990 roku nadano muzeum
status placówki państwowej.
Był to bardzo dobry okres dla muzeum, bowiem z placówki regionalnej udało się utworzyć muzeum o znaczeniu ogólnopolskim, laureata wielu nagród państwowych i instytucję wydającą wiele katalogów. W tym okresie muzeum pozyskało blisko 6000 nowych obiektów muzealnych, z tego przeszło 1000 to przedmioty zabytkowe związane ze sztuką cerkiewną (w tym ikony). Obiekty te pozyskano w latach 1993 – 1999 z Urzędów Celnych. Od 1999 roku muzeum jest placówką samorządową – powiatową.
Najstarszym i najlepiej zachowanym obiektem założenia zamkowego jest baszta zwana basztą Halszki. Wzniesiono ją w XV wieku jako budowlę obronną i około 1518 roku przystosowano ją do celów mieszkalnych. Nazwa baszty związana jest z historią Halszki, księżniczki ostrogskiej, która mieszkała w niej przez 14 lat. Baszta była wkomponowana w ciąg murów obronnych pełniąc rolę wieży przybramnej, w której to umieszczona była tablica fundacyjna. Wieża skierowana jest ku południowemu-zachodowi. Wzniesiono ją z cegły na planie prostokąta o wymiarach 8,25 m x 10,75 m. Jest to budynek czterokondygnacyjny, w którym ostatnia kondygnacja jest wyższa od pozostałych, lekko nadwieszona z arkadowym, ceglanym fryzem kryjącym otwory strzelnicze. W baszcie w 1957 roku otwarto Muzeum Ziemi Szamotulskiej, obecnie znajduje się w niej stała ekspozycja na której zaprezentowano historię miasta Szamotuł i okolicy.
W głównym budynku muzeum, dawnym zamku, prezentowane są wnętrza siedziby magnackiej. Wysokiej klasy meble, przedmioty dekoracyjne i codziennego użytku, bogate tkaniny, dywany, porcelana chińska i zachodnioeuropejska, zegary i rzeźby. W sieni drzewo genealogiczne Szamotulskich i Górków, a także tablica fundacyjna z 1518 roku.
Źródło: http://castlesandpalaces.com.pl/
Na wystawie stałej prezentowane jest blisko 490 przedmiotów związanych ze sztuką cerkiewną, w tym około 200 ikon. W zamku organizowane są również wystawy czasowe, koncerty, wykłady, odczyty, uroczystości patriotyczne, uroczystości rocznicowe, spotkania poetyckie, które znajdują bardzo szeroki krąg odbiorców.
Muzeum w Szamotułach zostało w 2002 r. laureatem drugiej edycji konkursu Turystyczne Perły Wielkopolski, pod patronatem Marszałka Województwa Wielkopolskiego Stefana Mikołajczaka, w kategorii atrakcja turystyczna.
Źródło:
www.zamek.org.pl/go.live.php/PL-H3/muzeum.html
www.man.poznan.pl/~marcinp/pages/polska/szamotuly1.html
